KAPICININ HUKUKİ STATÜSÜ

VİVAYONETİM · Ara 24, 2023, 12:14 ÖÖ

KAPICININ HUKUKİ STATÜSÜ

Kapıcı (apartman görevlisi), apartman ve sitelerde temizlik, bakım, çöp toplama, gözetim ve yönetime yardımcı işler yapan kişidir. Kapıcının hukuki statüsü; 4857 İş Kanunu, 5510 SGK Kanunu, Kapıcı Yönetmeliği, Kat Mülkiyeti Kanunu ve Yargıtay içtihatları ile açık bir şekilde belirlenmiştir.

Kapıcı; hukuken "işçi" statüsündedir ve apartman yönetimi de "işveren" konumundadır.

Bu statünün sonuçları çok geniştir.

---

1. KAPICI HUKUKEN İŞÇİDİR

Kapıcı, İş Kanunu kapsamındaki tam anlamıyla bir işçidir.

İşçi olmasının sonuçları:

• İş sözleşmesi yapmak zorunludur
• SGK bildirimi zorunludur
• Fazla mesai hakkı vardır
• Yıllık izin hakkı vardır
• Hafta tatili (Pazar) hakkı vardır
• Ulusal bayram & genel tatil ücretlerine hak kazanır
• Kıdem ve ihbar tazminatı doğar
• İş sağlığı ve güvenliği hükümlerine tabidir

Yani kapıcı, apartman yönetiminin "yardımcı elemanı" değil; iş hukuku bakımından tam zamanlı işçidir.

---

2. APARTMAN/SİTE YÖNETİMİ HUKUKEN İŞVERENDİR

Yönetici veya yönetim kurulunun unvanı ne olursa olsun, kapıcının karşısında hukuki olarak:

"İşveren" = Apartman/Site Yönetimi
"İşveren Vekili" = Yönetici

olarak kabul edilir.

Bu nedenle yönetici:

• Ücret ödemekten
• SGK priminden
• İş kazası sorumluluğundan
• İş sağlığı güvenliği tedbirlerinden
• Fesih işlemlerinden

sorumludur.

---

3. KAPICININ İŞ SÖZLEŞMESİ ZORUNLUDUR

Kapıcıyla mutlaka yazılı iş sözleşmesi yapılmalıdır.
Yargıtay:

"Kapıcı ile yazılı sözleşme yapılmadığında tüm yorum işçi lehine yapılır."

Sözleşmesiz kapıcı çalıştıran yönetimler:

• Fazla mesai davaları
• Ücret davası
• Tazminat davaları
• Lojman hakkı davaları

ile yüksek risk altındadır.

---

4. KAPICI LOJMANDA (KAPICI KONUTUNDA) OTURUYORSA HUKUKİ DURUM

Kapıcı dairesi hukuken:

• Ücrete dahil bir menfaattir
• Lojman kira değeri ücrete eklenir
• SGK primine tabidir
• Tazminat hesabına dahil edilir

Yargıtay:

"Kapıcı konutu işçinin ücretinin bir parçasıdır."

Ayrıca iş sözleşmesi sona erince kapıcı:

• 15 gün içinde lojmanı boşaltmak zorundadır
• Tahliye edilmezse icra yoluyla çıkarılabilir

---

5. KAPICININ GÖREV TANIMI HUKUKEN BELİRLİDİR

Kapıcı Yönetmeliği ve Yargıtay'a göre kapıcının görevleri:

• Temizlik
• Çöp toplama
• Ortak alan bakım ve düzeni
• Bahçe işleri
• Basit teknik kontrol
• Yönetici talimatlarını yerine getirme
• Gözetim ve güvenlik desteği

Kapıcı elektrikçi, tesisatçı, güvenlik görevlisi değildir; uzmanlık gerektiren işleri yapmak zorunda değildir.

---

6. KAPICININ ÇALIŞMA SÜRELERİ HUKUKEN SINIRLIDIR

Yasal sınırlar:

• Haftalık çalışma süresi: 45 saat
• Günlük azami çalışma: 11 saat
• Gece çalışması: Maks. 7.5 saat
• Hafta tatili: Pazar
• Fazla mesai: %50 zamlı
• Bayram/Resmi tatil: %100 zamlı

Kapıcının 24 saat binada bulunması "24 saat çalışma" anlamına gelmez.
Yargıtay bunu açıkça reddeder.

---

7. KAPICININ İŞ SAĞLIĞI – GÜVENLİĞİ HAKKI

Kapıcılar, 6331 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındadır.

Yönetim şu yükümlülükleri yerine getirmelidir:

• Risk değerlendirmesi
• Sağlık raporu
• Temel iş güvenliği eğitimi
• KKD (eldiven, maske, çöp eldiveni, iş ayakkabısı) temini
• İş kazası kayıtları

Bu yapılmazsa yönetici şahsen dahi sorumlu olur.

---

8. KAPICININ ÜCRET HAKLARI

Kapıcıların ücret hakları şunlardır:

• Aylık maaş
• Lojman bedeli (emsal kira)
• Fazla mesai ücreti
• Hafta tatili ücreti
• Genel tatil ücreti
• Yıllık izin ücreti
• Yemek/yol yardımı (varsa)

Ücret, mutlaka banka hesabına yatırılmalıdır.
Elden ödeme büyük dava riskidir.

---

9. KAPICININ İŞ GÜVENCESİ

Kapıcı:

• Kanuna aykırı feshe karşı korunur
• Geçerli sebep olmadan işten çıkarılamaz
• İş güvencesi kapsamında tazminat haklarına sahiptir

Yargıtay:

"Kapıcıyı keyfi olarak işten çıkaran apartman yönetimi tazminata mahkum olur."

---

10. KAPICININ TARAF OLDUĞU DAVA TÜRLERİ

Kapıcıyla ilgili en sık açılan davalar:

• Fazla mesai davası
• Ücret alacağı davası
• Kıdem tazminatı davası
• İhbar tazminatı davası
• Lojman kira bedeli anlaşmazlığı
• İşe iade davası
• İş kazası tazminatı
• Yıllık izin ücreti davası

Bu nedenle tüm prosedürlerin yazılı ve belgeli yapılması zorunludur.

---

11. KAPICININ İŞVERENE KARŞI SORUMLULUKLARI

Kapıcı şu yükümlülüklere tabidir:

• Talimatlara uymak
• Görevlerini aksatmamak
• Apartman malına zarar vermemek
• İş disiplinine uymak
• Lojmanı amacı dışında kullanmamak
• Apartman sakinlerine saygılı davranmak

Aksi davranış İş Kanunu'na göre haklı fesih sebebi olabilir.

---

12. SIK SORULAN SORULAR (SSS)

Soru 1: Kapıcı işçi midir?
Evet. 4857'ye göre tam anlamıyla işçidir.

Soru 2: Kapıcı konutu ücrete dahil midir?
Evet. Emsal kira ücrete eklenir.

Soru 3: Kapıcıya sözleşme yapmak zorunlu mu?
Evet. Yazılı sözleşme olmaması büyük risk doğurur.

Soru 4: Kapıcıyı yönetici tek başına işten çıkarabilir mi?
Kat malikleri yöneticiye yetki verdiyse evet.

Soru 5: Kapıcı sigortasız çalıştırılırsa ne olur?
Ağır para cezası + geriye dönük prim + tazminat + dava riski.

Soru 6: Kapıcı 24 saat çalıştırılabilir mi?
Hayır. Binada bulunması çalışma süresi değildir. Fiili çalışma hesaplanır.

YONETICIM.ORG

KAPICININ HUKUKİ STATÜSÜ

VİVAYONETİM

Yoneticim.org Apartman Site Yönetimi Bilgi Paylaşım Platformu

Yönetim Rehberleri

Viva Yönetim Kurumsal

İletişim